Zelf je borsten onderzoeken: zo doe je dat

Wil je zelf je borsten onderzoeken maar weet je niet hoe je dit moet doen? Als je je lichaam goed kent, weet je wanneer iets anders voelt dan normaal. En zeker als het om borsten gaat. Als je weet hoe je borsten er horen uit te zien en hoe ze moeten aanvoelen, kan je eventuele veranderingen herkennen en dus sneller mogelijke afwijkingen opsporen. Hoe je precies je borsten moet controleren, dat lees je in dit artikel!

Hoe vaak borsten onderzoeken?

Hoe vaak je je borsten moet controleren, hangt af van of borstkanker in jouw familie voorkomt. Komt er geen borstkanker in je familie voor? Dan is het niet nodig om je borsten maandelijks te controleren. Zorg er wel voor dat, als je zelf je borsten onderzoekt, er zo’n twee tot drie maanden tussen de controles zit. Zo vallen eventuele veranderingen meer op dan wanneer je iedere maand een borstonderzoek doet. Komt er wél borstkanker in je familie voor? Dan doe je er goed aan om je borsten iedere maand te onderzoeken.

Wanneer borsten controleren?

Wil je zelf je borsten onderzoeken? Het beste moment om dit te doen, is na je menstruatie. Op dat moment is je borstweefsel minder hobbelig en knobbelig dan voor of tijdens je menstruatie, waardoor je het dan het beste kunt onderzoeken. Gebruik je een anticonceptiemiddel met stopweek, zoals de anticonceptiepil? Dan controleer je je borsten het beste na die week.

Zelf borstonderzoek doen: naar je borsten kijken

Het borstonderzoek begint door naar je borsten te kijken voor de spiegel. Goed (dag)licht is hierbij heel belangrijk want zo kan je goed zien of er iets is veranderd aan je borsten. Laat je armen langs je lichaam hangen en kijk naar de vorm van je borsten. Let ook op de huid van beide borsten. Zie je roodheid, uitslag, deukjes, kuiltjes, zichtbare knobbeltjes of plooien? Kijk ook naar je tepels en controleer ze op eczeem, wondjes en/of korstjes. Controleer of er sprake is van intrekking, of er vocht uit je tepels komt (bv. bloederig, groenig of melkachtig vocht) en welke kleur je tepels hebben.

Ben je klaar met het bekijken van de huid en vorm van je borsten en tepels? Leg je handen dan in je nek en bekijk je borsten opnieuw op dezelfde punten.

Aan je borsten voelen

Als je je borsten hebt bekeken, is het tijd om eraan te voelen. Dit kan onder de douche, maar bijvoorbeeld ook liggend. Kies je ervoor om het liggend te doen? Leg je linkerhand dan in je nek en je rechterhand op je linkerborst. Wanneer je je rechterborst onderzoekt, dan doe je het omgekeerd.

Deel je borst vervolgens op in vier delen, bijvoorbeeld de boven- en onderkant langs de kant van het borstbeen, en de boven- en onderkant van je borst langs de kant van je arm. Maak dan met je vlakke hand draaiende bewegingen van de buitenkant van je borst richting je tepel. Op die manier ga je per deel je borst af. Vergeet ook zeker niet om je tepel te controleren. Dit doe je met dezelfde draaiende beweging, alsook door je tepel een beetje omhoog te trekken. Deze hoort bij deze beweging een beetje naar voren te komen. Controleer tenslotte ook de huidplooi van je borst naar je oksel, en je oksel zelf, op knobbeltjes. Herhaal het onderzoek vervolgens bij je andere borst.

Ben je klaar met je borstonderzoek? Buig dan nog eens naar voren en voel nog eens aan je borsten, maar dit keer tussen beide handen.

Help, ik heb een knobbeltje. Wat nu?

Het is normaal dat er onregelmatigheden in je borsten voorkomen. Dat komt door het bindweefsel dat om je (melkkliertjes zit. Echter voelt een echt knobbeltje anders dan de rest van je borst. Het is een verdikking die hard en stug aanvoelt, dikwijls in de vorm van een strengetje of schijfje.

Wanneer je een knobbeltje ontdekt, kan je flink schrikken. Maar een knobbeltje betekent niet altijd dat er iets mis is. Dikwijls is dit een goedaardige aandoening. Zo kan een rond knobbeltje, dat aanvoelt als een knikker, bijvoorbeeld een holte gevuld met vocht (cyste) zijn. Dit is vaak het geval bij jonge vrouwen.

Wanneer naar huisarts met knobbeltje?

Wanneer je een verandering in je borst ontdekt, kan je ervoor kiezen om even af te wachten of de verandering er na je menstruatie nog altijd is. Indien dit het geval is, als je je echt zorgen maakt of als je duidelijk een knobbeltje voelt, maak je het beste een afspraak bij je huisarts. Vertel je huisarts waar en wat je precies gevoeld hebt. Hij of zij zal je borsten onderzoeken en je indien nodig doorverwijzen naar het ziekenhuis voor een echo en/of mammografie. Zo kunnen ze zien om welk type knobbeltje het exact gaat.

Komt borstkanker in je familie voor? Vertel dit dan altijd aan je huisarts. Op basis daarvan kan je huisarts je geschikt advies geven over het controleren van je borsten en eventueel doorverwijzen voor verder onderzoek.